اطريفل صغير /’etrifa(e-o)l-e saqir/ 

شکل دارويي: معجون

موارد مصرف: رفع استرخاي معده، دفع رطوبات زايد دستگاه گوارش و مفاصل، تقويت اعضا.

توضيحات: اطريفل، معجوني است که معمولا از سه يا پنج نوع ميوه تهيه مي‌شود که عبارتند از هليله كابلى، هليله زرد، هليله سياه، بليله، و آمله. خاصيت اطريفل، تقويت اعضاى عصبى و دباغت آلات غذا از فضولات جمع شده در آن است. در صورت مصرف درازمدت، دافع رطوبات زايد جهاز هاضمه و مفاصل، مانع ريزش مواد به اعضا، رافع درد مفاصل و زايل کننده چاقي است و سبب تقويت هاضمه و لينت مزاج مي‌شود.

اطريفل صغير در امراض دماغي و قطع ابخره و تقويت اعضا و دماغ و معده مفيد است. نيکوکننده هضم و ناشف رطوبات زايد و توليد کننده خون پاک لطيف صافي از رطوبات بلغمي است.

اين دارو براي رطوبت معده و استرخاي آن و غلبه رطوبات در بدن و رياح بواسير و استرخاء مقعد نافع است. مداومت آن مانع سفيدشدن مو و مقوي دماغ و نيکوکننده رنگ رخسار و نافع نسيان مي‌باشد. همچنين به دليل تقويت دماغ و منع صعود ابخره، براي سرگيجه نافع است.

اجزاء فراورده: هليله سياه، بليله، آمله، هليله زرد، هليله کابلي، روغن بادام شيرين، عسل کف گرفته  

آثار دارو از ديد طب سنتي: مسهل بلغم و صفرا و سودا، مفتح سده، مقوي معده، مجفف رطوبات، و قابض.

مزاج کلي دارو: معتدل.

منع مصرف: در افراد مبتلا به يبوست همراه با گلقند مصرف شود.

در تب، سرفه حاد، اسهال حاد و ديسانتري در مرحله ابتدايي ممنوع است.

عوارض جانبي: مداومت بر خوردن اطريفل صغير موجب لاغري است. مصرف طولاني مدت آن گاهي توليد قولنج مي‌کند.

دستور مصرف: نيم‌ساعت پيش از صبحانه، يك قاشق مرباخوري از دارو با آب ميل شود.

در صورت نياز طبق دستور پزشک معالج قبل از خواب هم تجويز مي‌شود.

تداخلات دارويي: گزارشي موجود نيست. تمام اجزاي اين دارو خاصيت کاهنده قند خون دارند.

مصرف در حاملگي و شيردهي: مصرف بيش از يک هفته در اين دو دوره توصيه نمي‌شود.

نکات قابل توصيه: در صورت نياز به مصرف دراز مدت بهتر است در هر وعده، دو قاشق مرباخوري گلقند با يک قاشق مرباخوري اطريفل صغير مخلوط شود. مداومت به اطريفل موجب لاغري بدن است.

منابع:

1. عقيلي خراساني، مخزن الادويه، تهران: انتشارات باورداران، 2001
2. ابن سينا، قانون في الطب، بيروت: انتشارات العلامي، 2005
3. عقيلي خراساني، قرابادين کبير، موسسه تحقيقات تاريخ پزشکي، طب اسلامي و مکمل، دانشگاه علوم پزشکي ايران، 2007
4. American Herbal Products Association's Botanical Safety Handbook-CRC Press (2013)
5. PDR 2008